«Мен отыз жылдай Ресейде қызмет еттім. Атақты Микоян атындағы мекемеде білдей қызметте отырдым. Ол жерде жұмысым құпия еді. Тіпті куәлігімде жәй ғана «жүргізуші» деп жазылған болатын. Бірақ еліме қайтқым келді. Әйеліммен ақылдасып едім, ол маған «Осында келгенде елім үшін деп келген едің, енді елің үшін оралу керек. Сен өз еліне керексің, қайтайық» деді. Әрине, орыстар мені жібергісі келмеді, дегенмен табандылық танытып кеттім-ау», - деп ағынан жарылды Тоқтар батыр.
Тұңғыш ғарышкер
“Бірде Шымбұлақта шаңғы теуіп жүргенімде, жақын жолдастарым хабарласады. «Тоқа, неге бізге айтпайсың? Ғарышқа ұшқалы жатыр екенсің ғой» деп ренжиді. Мен аң-таңмын. Ертесіне Нұрекеңе (Нұрсұлтан Әбішұлы) бардым. «Менімен ақылдаспай неге осындай шешімдер қабылдадыңдар? Мен бармаймын. Мен ұшқышпын, ғарышкер емеспін» дедім. Нұрекең: «Білгірлердің барлығынан сұрастырдым. Бәрі-бір ауыздан дәл қазір ғарышқа ұша алатын Тоқтардан басқа еш қазақ жоқ деді. Сондықтан осылай деп шештік». Мен «жоқ» деп сіресіп тұрып алдым. Сол кезде Нұрекең: «Тоқтар, дәл маған бұл керек емес. Президентпін. Бұдан артық не армандаймын. Саған да керек емес. Жетер жеріне жеттің. Бірақ ол қазаққа керек. Отыз жыл бойы халықтың аңсаған арманын жүзеге асыруға мүмкіншілік туып отыр» деді. Халқым үшін келістім».
Ғарыш
«Ұшу күнінің уақыты бекітілді. Дегенмен Нұрекеңе бірден айттым «Мен жәй ғана ұшпаймын, арнайы зерттеу жұмыстарын атқару керек». Ол мақұл көріп, 300 адам (ғалымы бар, зерттеушісі бар) бас қосып зерттеу жұмыстарының бағдарламасын дайындадық. Бұрын зерттелмеген тақырыптарды қозғадық. Аралдың экологиялық мәселесін алғашқы болып дайындап дәлелдеген мен едім. Ғарыштан Арал аймағын фотоға түсіріп, кейін сол тұздың солтүстік мұзды мұхитқа қарай ұшатынын көрсеттім. Тұз ұшқан жердің түсі де өзгеше болады. Тағы да басқа зерттеулер болды. Келгеннен кейін әлем ғалымдары «бұндай жаңалықтарды, осындай зерттеулердің нәтижелерін отыз жыл ішінде ешбір ғарышкер алып келмеген» деген еді. Өз басыма емес, қазақ халқы үшін мақтандым».
